6322 sayılı Kanunla Kurumlar Vergisi Kanununa eklenen 10/1-(ğ) bendine göre, Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişilerle, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara Türkiye’de verilen ve sadece yurt dışında yararlanılan tasarım ve yazılım hizmeti kazançlarının %50’si kurum kazancından indirilebilecektir.

Örneğin; AZİZ YILDIRIM A.Ş., Türkiye’de tasarım faaliyetiyle uğraşmaktadır. Almanya mukimi olan TONİ SCHUMACHER A.G. firması, Almanya’da kullanacağı makine kalıplarıyla ilgili tasarım işini AZİZ YILDIRIM A.Ş.’ye vermiş ve bu iş dolayısıyla şirket 1.000.000 TL kazanç elde etmiştir. 

Bu durumda, yurt dışındaki firma için “kalıp ve mamul tasarımı” hizmeti sunulması kazancı indirimden yararlanabilecektir. Böylece, (1.000.000 / 2) 500.000 TL kazanç, kurumlar vergisi beyannamesinde “indirim” olarak dikkate alınacaktır.

Örneğin; Yurt dışında mukim firmaya verilen “mimari tasarım ve proje hizmetlerinden” elde edilen kazancın %50’si, şartların sağlanması kaydıyla kurum kazancından indirilebilecektir.

Örneğin; Türkiye’deki TUNCAY ŞANLI A.Ş., İngiltere’de bulunan bir firmanın yazılımlarını yapmak amacıyla 400.000 TL’ye anlaşmıştır. Bu durumda, elde edilen kazancın yarısı olan (400.000 / 2) 200.000 TL için indirimden yararlanılacaktır. 

I. İndirimden Faydalanma Şartları

İndirim imkanından faydalanmak için aşağıda belirtilen şartların sağlanması gerekir.

1) İndirimden faydalanacak şirketlerin ana sözleşmelerinde, esas faaliyet konusu olarak “yazılım ve/veya tasarım”ın bulunması olması gerekir.

Tasarım ve yazılım hizmeti veren işletmelerin, Türkiye’de yerleşmiş olan kişilere de hizmet vermesi indirimden faydalanmaya engel teşkil etmez. Öte yandan, sadece yabancı kişi ve kurumlara verilen tasarım ve yazılım hizmetlerinden elde edilen kazancın %50’sine indirim uygulanır.

2) Bu kapsamdaki hizmetlerin Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişilere, başka bir deyişle dar mükellef kişi ve kurumlara verilmesi gerekir.

3) Yapılan hizmetle ilgili faturanın, yurt dışı mukimi kişi ve/veya kurum adına düzenlenmesi gerekir.

4) Türkiye’den verilen tasarım ve yazılım hizmetinden yurt dışında yararlanılması şarttır. Diğer bir anlatımla, yurt dışı mukimi kişi veya kurum için verilen yazılım ve tasarım hizmetinin, bu kişilerin veya kurumların Türkiye’deki faaliyetleri ile ilgisinin olmaması gerekmektedir.

Örneğin; Türkiye’deki VOLKAN DEMİREL A.Ş., Fransız DİEGO LUGANO S.A.S. şirketiyle “elektronik sistemler tasarımı” hizmeti vermek üzere anlaşmış ve 500.000 TL kazanç elde etmiştir.

Buna göre, Fransa mukimi şirkete Türkiye’den verilen “elektronik sistem tasarımı” hizmetinden elde edilen kazancın %50’si, kurum kazancından indirilecektir.

II. İndirim Tutarının Tespiti

İndirim kapsamında kabul edilen tasarım ve yazılım faaliyetlerinden elde edilen hasılattan, bu faaliyet nedeniyle yüklenilen gider ve maliyet unsurlarının düşülmesi sonucu bulunacak kazancın %50’si, beyannamenin “Kazancın bulunması halinde indirilecek istisna ve indirimler” bölümünde gösterilmek suretiyle indirim konusu yapılacaktır.

Faaliyet sonucunun zararlı olması halinde ise indirim söz konusu olmayacaktır. Diğer indirim ve istisnalar ile geçmiş yıl zararları nedeniyle indirim konusu yapılamayan kazanç tutarı izleyen dönemlere devredilemez.

Örneğin; Bir önceki örnekte yer alan şirketin kurumlar vergisi beyannamesinde matrahı çıkmamıştır. Bu durumda şirket, 250.000 TL’yi beyanname üzerinde indiremeyecek, bu indirim tutarını gelecek senelerde de kullanamayacaktır.

III. Kazançların Kayıtlarda İzlenmesi

Kurumlar vergisi matrahının tespiti açısından, indirim kapsamında olan tasarım ve yazılım faaliyetine ilişkin kazanç, hasılat, maliyet ve gider unsurlarının; ayrı ayrı izlenmesi, diğer faaliyetlerle ilişkilendirilmemesi ve kayıtların da bu ayrımı sağlayacak şekilde tutulması gerekir.

İndirim kapsamında kabul edilen tasarım ve yazılım faaliyetleri ile bu kapsama girmeyen işlerin birlikte yapılması halinde, indirim uygulanacak kazanca ilişkin hasılat, gider ve maliyet unsurlarının ayrı olarak tespit edilmesi esastır.

Gider ve maliyet unsurlarının ayrı hesaplarda izlenmek suretiyle tespitinin mümkün olmadığı hallerde ise müşterek (ortak) genel giderler, bu faaliyetler ile ilgili olarak cari yılda oluşan hasılatın toplam hasılata oranı esas alınarak dağıtılır.

Bu açıklamaya göre dağıtım yapılırken;Ortak genel giderler   x    İndirim kapsamındaki faaliyetten elde edilen hasılat      Toplam hasılat

formülü uygulanacaktır.

İndirim kapsamında kabul edilen tasarım ve yazılım faaliyetleri ile bu kapsamda değerlendirilmeyen faaliyetlerde müştereken kullanılan tesisat, makine ve ulaştırma vasıtalarının amortismanlarının ise bunların her bir işte kullanıldıkları gün sayısına göre dağıtımının yapılması gerekir. Hangi işte ne kadar süreyle kullanıldığı tespit edilemeyen sabit kıymetlere ilişkin amortismanlar ise, ortak genel giderlerle birlikte dağıtıma tabi tutulur.

IV. E-Beyanname Uygulaması 

Tasarım ve yazılım ihracıyla ilgili indirimden faydalanacak şirketler için hem geçici hem de yıllık kurumlar vergisi beyannamelerinde aşağıdaki satır açılmıştır:
İndirimden yararlanılacak tutar bu satıra yazılacak ve kurumlar vergisi matrahından düşülecektir.Ayrıca, hizmet ihracıyla ilgili şartların sağlanması durumunda, yurt dışına yapılan tasarım ve yazılım satışlarında KDV istisnası da uygulanacaktır.

Güven AYYILDIZ

SMMM

AR-GE VE TEKNOKENT SMMM LTD.ŞTİ.