TBMM’ye sevk edilen yeni Kanun Teklifine göre, 2021 yılı için kurumlar vergisi oranı %25; 2022 yılı için ise %23 olarak öngörülmektedir. Bu oranların Meclis çalışmaları sonucunda birkaç puan düşürülmesi ihtimal dahilinde olmakla birlikte, en az 2 yıl süreyle yüksek bir kurumlar vergisi oranının uygulanacağı beklenmektedir.

Şirketlerin pandemi döneminde finans kaynaklarına ekstra olarak ihtiyaç duydukları muhakkaktır. Yüksek oranlı kurumlar vergisi sonucunda, özellikle kurumlar vergisi istisna ve teşviklerinin etkin/optimum şekilde uygulanması konusu ön plana çıkmaktadır.

Bu noktadan hareketle şirketlerin, aşağıdaki kurumlar vergisi istisna ve teşviklerine dikkat etmesi ve kendilerine uygun olanları (veya yararlanmadıklarını) bu dönemde uygulamaya almaları menfaatlerine olacaktır.

I. Teknopark kurumlar vergisi istisnası

Teknoparklarda faaliyet gösteren mükelleflerin, Ar-Ge, yazılım ve tasarım faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları kurumlar vergisinden müstesnadır. Ürünlerini Ar-Ge faaliyeti sonucunda geliştiren ve bu ürünlerin satışından kazanç elde eden firmalar, teknokentlerde faaliyet gösterip kurumlar vergisinden istisna şekilde işlemlerini yürütebilirler.

Teknokentteki firmalara ayrıca aşağıdaki teşvikler sağlanır:

- Yazılım satışlarında KDV istisnası

- Teknokentte çalışan personelin gelir vergisi istisnası

- SGK işveren prim payı desteği

- Makine ve teçhizat alımlarında KDV istisnası

- Gümrük vergisi istisnası

II. Ar-Ge indirimi

Ar-Ge merkezi kuran veya projelerini TÜBİTAK veya KOSGEB’e onaylatarak hibe alan şirketler, yaptıkları harcamaları 2 kez kurumlar vergisi matrahından düşerler.

Örneğin; SARI KANARYA A.Ş.’nin 5746 sayılı Kanun kapsamında Ar-Ge indiriminden yararlanması durumunda, Ar-Ge harcamaları matrahtan bir kez daha düşülecek ve ödenen vergi bu oranda azalacaktır.  

Satış hasılatı 1.000.000
Satış maliyeti 400.000
Ar-Ge harcamaları 250.000
Kurum kazancı [1.000.000 – (400.000 + 250.000)] 350.000

Ar-Ge indirimi 250.000
Ar-Ge indirimi olmasaydı ödenecek vergi (350.000 x %25) 87.500
Ar-Ge indirimi sonrası matrah (350.000 – 250.000) 100.000

Hesaplanan kurumlar vergisi (100.000 x %25) 25.000  

Buradan da görüleceği üzere, Ar-Ge harcamalarının beyanname üzerinde tekrar düşülmesi sonucu şirketin matrahı azalmış ve net (87.500 – 25.000) 62.500 TL kazanç oluşmuştur. Böylece Ar-Ge indirimi, Ar-Ge maliyetinin %25’i (250.000 x %25) olan 62.500 TL’nin şirkette kalmasını sağlamıştır.  

5746 sayılı Kanundan faydalananlara ayrıca aşağıdaki teşvikler sağlanır:  

- Personele gelir vergisi istisnası

- SGK işveren prim payı desteği

- Makine ve teçhizat alımlarında KDV istisnası

- Gümrük vergisi istisnası - Damga vergisi istisnası

Örneğin, TEKMER’de faaliyet gösteren ve projelerini KOSGEB’e onaylatan firmalar yukarıdaki teşviklerden ve hibelerden doğrudan yararlanacaktır.

III. İndirimli kurumlar vergisi uygulaması Yapacakları yatırımlar için Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından yatırım teşvik belgesi alan şirketler, yaptıkları yatırımın belli bir oranı kadar kurumlar vergisi ödemezler. Yatırım teşvik belgesi yatırım dönemlerinde, diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlar için de uygulanır. İmalat sanayiinde indirimli kurumlar vergisi oranı %100 olarak belirlenmiş ve yatırıma katkı tutarına 15 puan ekleneceği mevzuata yazılmıştır.  


Örneğin; (X) A.Ş.’nin bulunduğu Giresun ilinde (5. bölge), imalat sanayinde 2021 yılı için yatırıma katkı oranı %55 ve indirimli KV oranı %100’dür. Şirket bu bölgede 2021 yılında 1.000.000 TL yatırım yapmış ve bu yatırımdan 2021 yılında 200.000 TL kazanç elde etmiştir.  

Buna göre teşvik, yatırım konusu faaliyetle ilgili kazanç üzerinden her yıl alınması gereken kurumlar vergisinin %100’ünden vazgeçilerek verilecektir. Böylece, 2021 yılında 200.000 TL üzerinden 50.000 TL vergi hesaplanacak; bu tutarın da %100’ü olan 50.000 TL’nin tahsilinden vazgeçilecektir.  

Yatırımın Hazine tarafından desteklenecek toplam tutarı [1.000.000 x %55] 550.000 TL

Yatırım dolayısıyla elde edilen kazanç üzerinden hesaplanan vergi [200.000 x %25] 50.000 TL 2021 yılında tahsilinden vazgeçilen kurumlar vergisi [50.000 x %100] 50.000 TL

Bu faaliyet nedeniyle ödenecek kurumlar vergisi 0 TL İleriki yıllar için kalan destekleme tutarı [550.000 - 50.000] 500.000 TL  

Yatırım teşvik belgesi kapsamındaki diğer teşvikler aşağıdadır:

- Gümrük vergisi muafiyeti - KDV istisnası ve iadesi

- Yatırım yeri tahsisi - Sigorta primi işveren hissesi desteği

- Faiz desteği - Taşınma desteği

- Gelir vergisi stopajı teşviki

- Sigorta primi işçi payı desteği

- Damga vergisi ve harç istisnası

- Belediye gelirleri istisnası

- Emlak vergisi istisnası

IV. Devir ve bölünme sonucunda zarar mahsubu

Birden fazla grup firması olan şirketlerin, bu grup firmalarını birleştirmeleri ve firmaların birisinde bulunan zarar mahsubu haklarını (özsermayeleri ile sınırlı olarak) diğer firmalarına kullandırmaları mümkündür.

Burada, özellikle firma işleyişleri göz önüne alınmalı ve zarar tutarı yüksek firmalarla ilgili planlama yapılmalıdır.

V. Nakdi sermaye indirimi

2015 yılından sonra ortaklar tarafından nakit olarak artırılan sermayenin belli bir oranı, kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden düşülebilmektedir. Birçok firma mevzuatın tam bilinememesinden kaynaklı olarak bu imkanı kullanmamaktadır.

VI. Patent ve faydalı model istisnası

Aktiflerinde patent veya faydalı model belgesi bulunan şirketlerin, bu patent veya faydalı modeller kapsamında elde ettikleri kazançlarının %50’si kurumlar vergisinden istisnadır.

VII. Yurtdışı hizmet ihracında kurumlar vergisi indirimi

Yurt dışındaki kişi ve kurumlara Türkiye'de verilen “mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kaydı tutma, çağrı merkezi, ürün testi, sertifikasyon, veri saklama, veri işleme, veri analizi, eğitim ve sağlık” hizmetlerinden elde edilen kazançların %50'si vergi matrahından indirilir.